قوانین حفاظت از آثار تاریخی تدوین شوند

محمدحسن طالبیان شنبه در نشست بین المللی محوطه های میراث جهانی یونسکو با محوریت ابعاد حقوقی در شیراز افزود: حرف اخیر ترامپ پیرامون بمباران ۵۲ نقطه فرهنگی کشور ما،توجه مردم را به سمت اهمیت مکان های فرهنگی جلب کرد.

وی با ذکر اهمیت میراث تاریخی ادامه داد: کسانی که می خواهند کشوری را نابود کنند ابتدا سراغ میراث تاریخی آن خطه می روند تا پیشینه آن خطه را از بین ببرند و به همین دلیل بعد از تهدید فرهنگی ترامپ اذهان عمومی در کشور ما متوجه اهمیت و لزوم حفاظت بناهای تاریخی شد.

وی با بیان اینکه داعش و طالبان زمانی در بین افکار عمومی دنیا منفورتر شدند که به میراث فرهنگی کشورها حمله کردند،گفت: میراث فرهنگی کشورها تنها متعلق به مردم یک کشور نیست و به عموم مردم دنیا تعلق دارد و شناسنامه جهان است.

طالبیان با اشاره به اینکه ایران از جمله اولین کشورهایی است که به کنوانسیون های مختلف جهانی پیوسته است گفت: این کنوانسیون ها ظرفیتی برای ایران محسوب می شود که با پیشینه و غنای تاریخی این خطه می توان از آن بهره زیادی برد.

وی با بیان اینکه ۲۴ اثر تاریخی ایران که دو مورد آن میراث طبیعی است در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده،اظهار داشت: به دلیل محدودیت های موجود در مسیر ثبت میراث تاریخی در فهرست جهانی و اینکه سالانه تنها یک سهمیه وجود دارد در سالهای اخیر به سمت ثبت منظر فرهنگی و پرونده های زنجیره ای رفته ایم.

وی ادامه داد: از سال ۵۸ به مدت ۲۴ سال ایران هیچ پرونده ای را برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال نکرده است وگرنه با توجه به ظرفیت ایران اکنون ما در راس هرم به لحاظ تعداد میراث جهانی دنیا و در کنار ایتالیا و چین قرار داشتیم.

طالبیان بیان کرد: وجود ۱۴۰ هزار قنات در ایران مستندسازی شده که ۳۷ هزار مورد آن اکنون زنده است و از این تعداد ۱۱ قنات برای ثبت جهانی انتخاب شده است.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی ادامه داد: ۳۳ هزار اثر تاریخی در فهرست ملی ثبت شده و ۱۴ اثر نیز در فهرست میراث ناملموس جهانی به ثبت رسیده است.

وی اضافه کرد: در سال های اخیر روند مستندسازی و لیست کردن میراث ملموس و ناملموس تاریخی برای ثبت در فهرست های مختلف با روالی حرفه ای تر نسبت به گذشته پیگیری می شود.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی اظهار داشت: بخش های حقوقی وزارت میراث فرهنگی بسیار قوی تر از گذشته عمل می کنند و بیش از ۱۲۰ پایگاه میراث فرهنگی در سراسر کشور ایجاد شده که بخش اعظم وظایف این مراکز بررسی و پیگیری مسایل حقوقی است.

وی پیگیری موضوعات حقوقی را به لحاظ حفظ منافع ملی و جهانی بسیار با اهمیت دانست و گفت: با کمک وزارت خارجه و دیپلماسی قوی فرهنگی در سال های اخیر موفق به بازگرداندن سه هزار و ۴۰۰ اثر تاریخی و باستانی شده ایم.

وی با بیان اینکه تعداد زیادی از الواح هخامنشی خارج کشور در حال برگشت دادن به ایران است،افزود: رفته رفته بخش قابل توجهی از میراث تاریخی در حال بازگشت به کشور است.

طالبیان ادامه داد: تا چند سال گذشته تنها حدود ۳۰ موزه در کشور وجود داشت که با تلاش و فعال سازی بخش خصوصی در سال های اخیر این تعداد به ۶۹۸ موزه در ایران افزایش یافته است که نشان دهنده فعال شدن بخش خصوصی در کشور است.

طالبیان ادامه داد: بیش از ۵۰۰ هزار شی تاریخی در نرم افزار جام وزارت میراث فرهنگی ثبت شده است.

وی اظهار داشت: در ۷ ماهه گذشته دو هزار و ۵۵۰ پروژه مرمتی میراث تاریخی و باستانی در سطح کشور فعال شده است که به لحاظ آماری امری بی سابقه محسوب می شود که البته بیش از دو هزار و ۴۰۰ مورد این مرمت ها توسط بخش خصوصی انجام می شود.

وی حضور بخش خصوصی در صحنه حفاظت از میراث فرهنگی را بسیار مهم توصیف کرد و گفت: یک میلیون و ۲۰۰ هزار اثر تاریخی و فرهنگی در سطح کشور وجود دارد که تنها ۳۳ هزار مورد آن ثبت ملی شده است که باید مردم برای حفاظت از این میراث غنی وارد صحنه شوند.

وی ثبت جهانی پرونده های مختلفی از  جمله راه آهن شمال به جنوب کشور که از خلیج فارس تا دریای کاسپی ادامه و ۱۴۰۰ کیلومتر طول دارد و منظر فرهنگی غرب کشور از کرمانشاه تا لرستان را از جمله طرح های در دست بررسی وزارت میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی عنوان کرد.

لزوم پیگیری مباحث حقوقی در حفظ میراث فرهنگی

مدیر پایگاه میراث جهانی ساسانی نیز  در این جلسه گفت: محوطه میراث جهانی ساسانی در سال ۹۷ به ثبت جهانی رسیده که حدود ۴۰۰ هکتار از این میراث در شهرستان فیروزآباد قرار گرفته است.

علیرضا عسکری چاوردی افزود: شهر گور فیروزآباد دارای اهمیت بسیاری است که باید به یک راهکار برای توسعه پایدار این منطقه دست یافت.

وی ادامه داد: حجم بسیار گسترده ای از اسناد علمی پیرامون محور ساسانی گردآوری شده است که این موضوع نیازمند پیگیری های حقوقی است و باید مورد بررسی قرار گیرد.

وی اضافه کرد: ساسانیان هویت ملی ایران را تشکیل می دهند و برای پویایی مناطقی که تمدن ساسانی در آن وجود دارد باید ابتدا مشکلات حقوقی آن برطرف شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی ساسانی اضافه کرد: تطبیق قوانین، پیش بینی قوانین جدید برای حفاظت از میراث، پیشنهاد الحاقیه های جدید، بررسی جنبه های حقوقی و کیفری، آزادسازی و تملک، به روز رسانی قوانین عرصه و حریم ،استفاده از ظرفیت سایر دستگاه ها و ارایه برنامه ها به سازمان برنامه ریزی و نمایندگی های استانی این ارگان از جمله موارد حقوقی است که به توسعه پایدار بر مبنای میراث فرهنگی و گردشگری کمک شایانی خواهد کرد.

نشست بین المللی محوطه های میراث جهانی یونسکو شنبه ۲۶ بهمن ماه ۹۸ در شیراز با حضور پرفسور آدریانو روسی، رییس موسسه ایزمئو،نماینده دفتر منطقه ای یونسکو در تهران و باستان شناسان و فعالین میراث فرهنگی ملی و استانی برگزار شد و در این نشست پیام سرپرست دفتر منطقه ای یونسکو در تهران نیز قرائت شد.