«حاشیه‌ای بر خبر منتشر شده با محتوای نام زرتشت در کتیبه‌ای نویافته»

بامداد خبر:پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تنها گزارش یافته شدن کتیبه را دریافت نموده است و تا کنون گزارش مکتوبِ تخصصی درباره متن کتیبه و محتوای آن، از سوی شخص یابنده مبنی بر صحت محتوای کتیبه به این مرکز ارائه نگردیده است».

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بامداد خبر، حمید فدایی مدیر این پایگاه پیرو خبر منتشر شده مورخ هجدهم دی ماه ۱۴۰۰ در «خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران» مبنی بر کشف کتیبه فارسی میانه در پیرامون منطقه نقش رستمِ فارس، ضمن اعلام مخدوش بودن بخشی از خبر منتشره اعلام نمود: «در ارتباط با محتوای بخشی از این کتیبه نویافته و اشاره به وجود نام زرتشت در متن آن توسط کاشف کتیبه و به نقل از این پایگاه باید خاطر نشان کرد که: پایگاه میراث جهانی تخت جمشید تنها گزارش یافته شدن کتیبه را دریافت نموده است و تا کنون گزارش مکتوبِ تخصصی درباره متن کتیبه و محتوای آن، از سوی شخص یابنده مبنی بر صحت محتوای کتیبه به این مرکز ارائه نگردیده است». این مقام مسئول افزود: «بنابراین در حال حاضر محتوای اعلام شده در این کتیبه مورد تأیید پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نمی‌باشد».
فدایی تصریح نمود: «اصولاً با توجه به اهمیت فراوان کتیبه‌های نویافته، روند انتشار اخبار در مورد متن و محتوای آنها پس از بررسی‌های علمی واحد کتیبه‌شناسی پایگاه انجام می‌شود و اطلاع‌رسانی در مورد جزییات متن این کتیبه‌ها، همچون دیگر تحقیقات علمی پس از اطمینان از صحت اطلاعات و انتشار نتایج علمی آن در مراجع رسمی علمی و یا دست کم پس از دریافت تاییدیه انتشار آنها در نشریات تخصصی انجام خواهد شد».
فدایی در پایان افزود: «بطور قطع توجه به چنین روندی در خوانش کتیبه‌های نویافته، نه تنها باعث خواهد شد حقوق معنوی و علمی محقق و کاشف کتیبه محفوظ بماند بلکه این اسناد مهم تاریخی را هم از مخاطرات بعدی ناشی از انتشار محتوای اشتباه و غیر علمی و متعاقبا ایجاد حساسیت‌های بی مورد نسبت به کتیبه‌ها، محفوظ خواهد داشت و باعث خواهد شد از خطر آسیب و تخریب در امان بمانند».
آقای مجتبی دورودی کارشناس ارشد زبان‌های باستانی و از متخصصین واحد کتیبه‌شناسی در پایگاه تخت جمشید نیز در خصوص انتشار جزییات محتوایی این کتیبه از سوی شخص یابنده آن و انتشار گسترده آن توسط خبرگزاری‌ها، اعلام نمود: «هرگونه اظهار نظر در مورد محتوای این دست از کتیبه‌های نویافته از طریق رسانه‌های عمومی به زمانی موکول می‌گردد که این کتیبه‌ها به طور مناسبی مستندنگاری و مطالعه شده و کارشناسان متخصص در حوزۀ زبان ‌شناسی و کتیبه شناسی، اثر پژوهشی در ارتباط با آن را آماده انتشار نموده باشند و روند رسمی پذیرش در نشریات تخصصیِ زبانشناسی و کتیبه شناسی طی گردیده باشد و همچنین زمان و کیفیت انتشارات تخصصی مربوط بدان نیز مشخص گردد، کما اینکه در مورد کتیبه‌هایی که تا کنون در مورد آنها از جانب پایگاه میراث جهانی تخت جمشید اخبار رسمی منتشر شده‌ است این اتفاق رخ داده است».
دورودی افزود: «بنابراین لازم است پژوهشگر یا پژوهشگران مربوطه هرگونه اظهار نظر در زمینه متن اینگونه از کتیبه‌ها را به پس از تکمیل پژوهش‌های مرتبط و طی شدن روند بررسی و داوری از سوی متخصصین و دریافت تأییدیه رسمی در ارتباط با انتشار آن در نشریاتِ ویژه تخصصیِ زبان‌شناسی و کتیبه‌شناسی موکول نمایند».
این متخصص متون پهلوی ضمن اشاره به خبر منتشر شده در خبرگزاری ایلنا به تاریخ بیست و یکم دی ماه ۱۴۰۰ از سوی یابنده این کتیبه اذعان داشت: «نام زرتشت پیامبر بزرگ باستانی ایران تاکنون در هیچ کتیبه‌ای مشاهده نشده است؛ حتی شاهان و موبدان ساسانی مانند کرتیر نیز از این نام در کتیبه‌های خود استفاده نکرده اند؛ هرچند که به زرتشتی بودن آنان اطمینان داریم».
ایشان تصریح نمود: «با توجه به اینکه این کتیبه توسط یابنده در مسیری مشاهده گردیده است که کتیبه‌های تدفینی متعددی در آنجا مستندنگاری شده است و نیز با توجه به وجود تابوت‌های سنگی، استودان‌ها و دخمه‌های موجود در این منطقه، به نظر می‌رسد این کتیبه نیز در شمار کتیبه‌های تدفینی قرار گیرد». وی اضافه نمود: «البته درستی و نادرستی این مطلب به زودی و پس از ارایه خوانش اولیه توسط کارشناس یابنده کتیبه و قرار گرفتن در بوته نقد پژوهشگران مشخص خواهد شد و بنابراین این امیدواریم هرچه سریع تر محتوای ادعا شده در مورد متن کتیبه به جامعه علمی ارائه گردد».
این کارشناس پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در جایی دیگر از مصاحبه خود با اشاره به خبر منتشر شده از سوی یابنده اثر در خبرگزاری ایلنا افزود: «همچنین در خبر مذکور صحبت از کتیبه‌هایی است که در بر دارنده محتوای نجوم و محیط زیست هستند که این موضوع نیز امری بعید است و حداقل با توجه به مستندات کنونی که تعدادشان هم کم نیست می‌دانیم کاتبان پهلوی از چنین محتوایی در کتیبه‌ها استفاده نکرده‌اند».
درودی در پایان ابراز امیدواری نمود: «بر بنیانِ منشِ آکادمیک و علمی، بایسته است که پژوهشگران ارجمند پیش از خبرسازی و انتشار گسترده متنِ هر کتیبه‌ای، نخست درستیِ خوانش خود از کتیبه‌ را در مجامع علمی به اثبات برسانند و بعد خبر مربوط به متن آنها منتشر گردد».