به یاد استاد علی رضا قلی ، نویسنده ای که دل در گرو ایران داشت

نویسنده کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی درگذشت

بامداد خبر:علی رضاقلی پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی‌ست که با نوشتن دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد. استاد رضاقلی با نگاه تاریخی و جامعه شناسی سیاسی به سراغ متون ادبی می رود و چه نکته های نابی که از این میانه اشکار نمی کند ‌.شاهنامه در نگاه او نه […]

بامداد خبر:علی رضاقلی پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و علوم سیاسی‌ست که با نوشتن دو کتاب جامعه‌شناسی خودکامگی و جامعه‌شناسی نخبه‌کشی در صحنه جامعه‌شناسی ایران مطرح شد. استاد رضاقلی با نگاه تاریخی و جامعه شناسی سیاسی به سراغ متون ادبی می رود و چه نکته های نابی که از این میانه اشکار نمی کند ‌.شاهنامه در نگاه او نه یک کتاب ادبی صرف،بلکه تاریخ سیاسی ایران ست که دلیل شکل گیری اش را پرسشگری از تاریخ سیاسی ایران ،از دوران اسطوره ای تا فروپاشی ساسانی و از دوران فروپاشی تا چهار قرن بعد بر میداند و تلاش می کند راه و مسیر تجربه های روزانه را به صورت( قاعده بازی) برای موارد ریز و درشت به ما ارائه دهد . این تاریخ بلند به ما این چشم انداز را می دهد که کجا ایستاده ایم،چقدر باید تحمل داشته باشیم و چگونه باید واکنش نشان دهیم. او با بررسی توس در دوران معاصر با فروسی و نظام فکری خواجه نظام الملک ،فردوسی و امام محمد غزالی نگاه به حاکمیت جامعه را بررسی می کند و به این نکته می پردازد که” اصلاح نظام اخلاقی جامعه” باید از بالا شروع شود و به متن جامعه برسد یعنی “الناس الا دین ملوکهم” را اولی می داند. به مفهوم دیگربه این نکته می پردازد که آیا ، مردم بد هستند که فرمانروایان بد می شوند یا فرمانروایان بد هستند که مردم بد می شوند.و با توجه با نظریه نهادگرایی، نظام سیایی را به دلیل داشتن قدرت نهاد سازی مسئول اصلاح جامعه می داند .
در جای دیگری به بررسی گفته های (میس لمپتون) جاسوس انگلیس در دوره مصدق که ،بررسی سیاسی و اقتصادی دقیقی از دوره سلجوقی انحام داده بود( تاربخ ایران/ کمبربج/ ساختار درونی تاریخ سلجوقیان ) تا براینداش را به عنوان پیدا کردن راهکارهای سلطه بر ایران به کنسولگری بریتانیا ارائه کند ، اشاره می کند که راه برطرف کردن مشکلات اقتصاد امروز در جلوگیری از تبدیل اقتصاد تخصیصی رقابتی(اقتصاد ازاد رقابتی) به غارتی(فرمایشی و رانتی) وجلوگیری از حضور لشکریان در اقتصاد است. از دیگر روی ،پاشنه اشیل دیگر اقتصاد را نیز جابجا شدن سریع حکومت ها در ایران ذکر می کند ،که در نتیجه آن، حقوق مالکیت نادیده گرفته می شود و مسیر تولید به دلالی تبدیل می شود و این باعث سقوط اقتصاد می شود.این احوال را در نهایت امام محمد غزالی این گونه تشریح می کند : شریفان مالیده شوند،دونان با دستگاه گردند‌. هر که را قوتی باشد هر چه خواهد می کند ،مصلحان ضعیف و مفسدان توانگر شوند و آدم کمی امیر و ادم دونی عمید و هر فرومایه باک ندارد که نام پادشاه بر خود نهد و هر رعیت بی فرمان شود‌.جامعه شناسی تاریخ از این منظر ، تاریخ کاربردی ست. او در تاریخ  ۸ فروردین ۱۴۰۱ چشم از جهان فرو بست .

علی گزبلند/شیراز